Κύμα μετανάστευσης για σπουδές

Το μπάχαλο στα ελληνικά ΑΕΙ, σε συνδυασμό με τα κίνητρα που προσφέρουν άλλες χώρες, ωθεί κάθε χρόνο χιλιάδες νέους να εγκαταλείπουν την Ελλάδα

Της ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ
Αυξάνεται το ενδιαφέρον χιλιάδων νέων για σπουδές στο εξωτερικό, παρά την οικονομική κρίση που γονατίζει τα ελληνικά νοικοκυριά. Ο περιορισμός των μετεγγραφών, αλλά και οι φόβοι για αλλαγή του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με συγχωνεύσεις ή και καταργήσεις σχολών και τμημάτων είναι οι βασικοί λόγοι της αυξητικής τάσης που παρατηρείται. Ιδίως για τα πανεπιστήμια της Αγγλίας, υπάρχει ακόμη ένας πολύ σοβαρός λόγος: Τα δίδακτρα από το 2012 και μετά θα αυξηθούν σημαντικά, αφού η κυβέρνηση
Συντηρητικών Φιλελευθέρων περιέκοψε δραστικά τις πιστώσεις, οδηγώντας τα ιδρύματα σε αύξηση των διδάκτρων. Τώρα δηλαδή είναι η τελευταία ευκαιρία να πάει κάποιος σ' ένα από τα αγγλικά πανεπιστήμια, να εγγραφεί και να ολοκληρώσει τις σπουδές του με το παλαιό κόστος που δεν ξεπερνά τις 3.000 λίρες ετησίως. Από του χρόνου, όμως, το κόστος αυτό θα τριπλασιαστεί. Τουλάχιστον 30% έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον των Ελλήνων τις τελευταίες ημέρες λέει στην Κ.Ε. η υπεύθυνη του Βρετανικού Συμβουλίου Κατερίνα Φέγγαρου. Έχουν δηλαδή διπλασιαστεί οι επισκέπτες στο Βρετανικό Συμβούλιο που ζητούν πληροφορίες για τα αγγλικά πανεπιστήμια, αλλά και όσοι απευθύνουν ερωτήματα για να πάρουν πληροφορίες για σπουδές στην Αγγλία .
Κάθε χρόνο στην Αγγλία, που είναι ο κύριος αποδέκτης φοιτητών από την Ελλάδα, μεταναστεύουν 15.000 έως 17.000 νέοι, είτε για προπτυχιακές είτε για μεταπτυχιακές σπουδές. Δεν είναι λίγοι οι επιτυχόντες σε ελληνικά ιδρύματα που εγγράφονται εδώ αλλά παίρνουν την άγουσα προς το εξωτερικό, καθώς δεν έχουν επιτύχει στη σχολή που θέλουν. Ο αριθμός των μεταναστών φοιτητών αναμένεται να αυξηθεί ειδικά φέτος. Μία από τις βασικές αιτίες, είναι η αλλαγή των όρων για τις μετεγγραφές που έγινε αιφνίδια λίγες ημέρες πριν από τις πανελλήνιες εξετάσεις, καθιστώντας τις σχεδόν απαγορευτικές. Δεν είναι λίγες οι οικογένειες που δεν μπορούν να αντέξουν το κόστος της συντήρησης δύο και τριών σπιτιών. Έτσι, δεν αποκλείεται πολλοί υποψήφιοι που θα εισαχθούν στην περιφέρεια να ξαναδώσουν του χρόνου πανελλήνιες εξετάσεις μόνο για να επιτύχουν σε σχολή κοντά στον τόπο κατοικίας τους, έστω και αν το αντικείμενο των σπουδών δεν τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα.
«Στην Αγγλία , λέει η κ. Φέγγαρου, ακόμη και όταν αυξηθούν τα δίδακτρα, πιστεύουμε ότι δεν θα υπάρχει μείωση του ενδιαφέροντος, επειδή υπάρχουν τα άτοκα φοιτητικά δάνεια, τα οποία εξοφλούν οι φοιτητές μόνον όταν και αν προσληφθούν σε εργασία».

Με τον περιορισμό των μετεγγραφών στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση πολλοί γονείς προτιμούν να στείλουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό παρά να επωμιστούν το περίπου ίσο οικονομικό βάρος για τις σπουδές, σε μια υποβαθμισμένη σχολή της επαρχίας.

Οι σπουδές ενός παιδιού σε περιφερειακό πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ είναι ίδιου ή ακόμη και μεγαλύτερου κόστους από αυτό των σπουδών του σ' ένα πανεπιστήμιο του εξωτερικού , υποστηρίζουν αρκετοί γονείς οι οποίοι επιπλέον βλέπουν ότι τα ελληνικά ιδρύματα υποβαθμίζονται συνεχώς με ευθύνη του υπουργείου Παιδείας.

Φέτος τον Απρίλιο , λένε, ανακοινώθηκε ξαφνικά ότι 24 τμήματα των ΤΕΙ δεν θα δεχτούν εισακτέους. Ποιος μας διαβεβαιώνει ότι δεν θα γίνει το ίδιο και την επόμενη χρονιά για άλλα τμήματα, γεγονός που οδηγεί στην υποτίμηση των σπουδών όσων φοιτητών και σπουδαστών συνεχίζουν σ' αυτά τα τμήματα που, στην ουσία, καταργούνται.
Αυτοί οι φόβοι επιτείνονται καθώς οι καθηγητές πανεπιστημίων και ΤΕΙ προειδοποιούν ότι θα δυσκολευτούν να κρατήσουν ανοιχτά τα ιδρύματα την επόμενη χρονιά, λόγω των μεγάλων περικοπών των κονδυλίων. Έπειτα απ' όλα αυτά, δεν είναι λίγοι όσοι ενδιαφέρονται πλέον για σπουδές στα Κέντρα Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης, όπως μετονομάσθηκαν τα κολέγια, τα οποία αποτελούν παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα.
Πολλοί ιδιοκτήτες κολεγίων εκτιμούν ότι ανοίγει ο δρόμος για την κατάρριψη προκαταλήψεων εις βάρος τους, καθώς έχουν αναγνωριστεί τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους, ενώ το κόστος για σπουδές στην περιφέρεια είναι πλέον μεγαλύτερο απ' ό,τι σ' ένα κολέγιο .
Ο πρόεδρος των ιδιοκτητών Κέντρων Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης (κολεγίων) Κώστας Καρκανιάς είπε στην Κ.Ε. ότι φέτος υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για σπουδές στα κολέγια. Αυτό οφείλεται, εκτός των άλλων, και στη μείωση του αριθμού των εισακτέων. Οι σπουδές σ' ένα κολέγιο, κοντά στον τόπο κατοικίας του νέου, είναι η προσφορότερη εναλλακτική λύση ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος έχει επιτύχει σε ίδρυμα στην περιφέρεια . Ο Κ. Καρκανιάς, μάλιστα, επισημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες δεν έχουν καθορίσει ακόμη την πολιτική διδάκτρων για φέτος.
Στο εξωτερικό σπουδάζουν σήμερα περισσότεροι από 65.000 νέοι Έλληνες, ενώ το ποσό που φεύγει κάθε χρόνο από τη χώρα μας υπολογίζεται ότι ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο ευρώ! Την Αγγλία μπορεί 4 να επιλέγουν οι περισσότεροι έλληνες φοιτητές, ωστόσο ικανό μερίδιο έχουν και οι υπόλοιπες χώρες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες σπουδάζουν περίπου 2.500 Έλληνες. Στη Γαλλία περίπου 2.000, στη Γερμανία πάνω από 4.000 και στην Ιταλία περίπου 7.000. Το κόστος ζωής που συνεχώς αυξάνεται σε όλες τις χώρες ακόμη και σε εκείνες που δεν έχουν δίδακτρα στα πανεπιστήμιά τους, όπως στη Γαλλία φαίνεται πως είναι ο κύριος παράγοντας που ενδεχομένως θα συμβάλει στο μέλλον να ανακοπεί το κύμα της φοιτητικής μετανάστευσης. Πάντως, οι σπουδές στο εξωτερικό θα εξακολουθήσουν σε μεγάλο βαθμό να είναι προνόμιο εκείνων που έχουν την οικονομική δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους σε μια ξένη χώρα.