Πάντα
για τους νέους ανθρώπους μια από τις σπουδαιότερες αποφάσεις ήταν η
επιλογή επαγγέλματος, καθώς έπρεπε να συνυπολογιστούν πολλοί παράγοντες.
Σήμερα
η απόφαση αυτή λόγω της οικονομικής κρίσης γίνεται ακόμη δυσκολότερη με
δεδομένο ότι κανείς δεν μπορεί να υπολογίζει πως θα εξελιχθούν τα
πράγματα τα επόμενα χρόνια. Φυσικά πάντα υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που
πρέπει να εξετάσει κάποιος, αλλά το σημαντικότερο όλων είναι η σχολή
και το επάγγελμα που θα κυνηγήσει να ταιριάζει με τις κλίσεις και τα
ενδιαφέροντά του. Διότι χωρίς πάθος και μεράκι κανείς δεν μπόρεσε να
προχωρήσει με αξιώσεις. Επιπλέον οι επιλογές μας πρέπει να στηρίζονται
σε πραγματική πληροφόρηση και όχι σε στερεότυπες αντιλήψεις και αβάσιμη
αρνητικότητα. Σήμερα δίνει σχετικές συμβουλές στους νέους ο κ. Χρήστος
Ταουσάνης, σύμβουλος Σταδιοδρομίας της Employ, υπ. διδάκτωρ στο
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης.
5 «κλειδιά» για επιλογή σπουδών και επαγγέλματος
1.
Η επιλογή σπουδών και επαγγέλματος με βάση αποκλειστικά το κύρος και το
γόητρο δεν είναι ασφαλές κριτήριο και δεν εξασφαλίζει επ' ουδενί τη
σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση. Οπως για παράδειγμα, η Νομική που
αποτελεί ένα τμήμα θέλγητρο για πολλούς αριστούχους, ωστόσο, στην αγορά
εργασίας τα στοιχεία αποκαλύπτουν μια διαφορετική πραγματικότητα. Αυτή
τη στιγμή στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περίπου 44.000 δικηγόροι, ενώ
στον Βέλγιο με παραπλήσιο πληθυσμό, δραστηριοποιούνται περίπου 15.000.
Μόνο η Θεσσαλονίκη έχει περισσότερους δικηγόρους (περίπου 6.500) από
ολόκληρη τη Σουηδία! Και για να αντιληφθούμε το μέγεθος του κορεσμού, οι
εν ενεργεία δικηγόροι στην Ελλάδα είναι περίπου όσο οι δικηγόροι 5
Ευρωπαϊκών χωρών αθροιστικά (Τσεχία-8.020, Ουγγαρία-9.934,
Σουηδία-4.503, Ελβετία-8.321, Ολλανδία-14.882). Και αυτά τα δεδομένα δεν
αφορούν μόνο στη Νομική αλλά και άλλες σχολές που είναι εδώ και πολλά
χρόνια περιζήτητες όπως π.χ. η Οδοντιατρική, οι απόφοιτοι της οποίας
οδηγούνται σε ένα ιδιαίτερα κορεσμένο επάγγελμα με περίπου 15.000
οδοντιάτρους στην Ελλάδα όταν την ίδια στιγμή στην Ουγγαρία
δραστηριοποιείται περίπου το 1/3 (5.500) ή στην Ολλανδία 40% λιγότεροι
(10.901).
2.
Τα επαγγελματικά δικαιώματα - δυνατότητες του κάθε τμήματος είναι
στοιχεία που θα πρέπει να γνωρίζουμε για τις δυνατότητες μελλοντικής μας
αποκατάστασης. Πολλοί υποψήφιοι και οι οικογένειές τους δεν γνωρίζουν
πως σημαντικός αριθμός τμημάτων προσφέρει επαγγελματικές δυνατότητες που
δεν γνωρίζουν. Παραδειγματικά, αναφέρουμε πως ο απόφοιτος των τμημάτων
Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης στην ουσία έχει παραπλήσιες
δυνατότητες με τον Μηχανολόγο - Μηχανικό καθώς στο Τ.Ε.Ε. εγγράφεται
στην ίδια κατηγορία. Επίσης, ένας απόφοιτος των Τ.Ε.Ι. Τουριστικών
Επιχειρήσεων μπορεί να εργαστεί και ως λογιστής, ο απόφοιτος
Παιδαγωγικού Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μπορεί να
απασχοληθεί στην Ειδική Αγωγή είτε ως δάσκαλος είτε ως νηπιαγωγός
ειδικής αγωγής κ.ά.
3.
Οι αλλαγές στο σύστημα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην πρόσβαση στο
Δημόσιο. Πολλοί υποψήφιοι επέλεγαν μια σχολή με αποκλειστικό κριτήριο
την άμεση απορρόφηση στο δημόσιο, δεδομένο το οποίο μεταβάλλεται
δραστικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα περιζήτητα Παιδαγωγικά τμήματα,
τα οποία επιλέγουν αριστούχοι μαθητές λόγω του άμεσου διορισμού των
αποφοίτων. Ωστόσο με τις αλλαγές στην αναλογία προσλήψεων, στο
συνταξιοδοτικό κ.λπ., οι μελλοντικοί δάσκαλοι θα συναντήσουν εντελώς
διαφορετικά δεδομένα αναφορικά με την απορρόφησή τους από ό,τι τα
σημερινά.
4.
Το γεγονός πως δεν γνωρίζουμε μια σχολή ή μας «μπερδεύει» το όνομά της
δεν σημαίνει πως πρέπει να την απορρίψουμε άκριτα. Συχνά οι υποψήφιοι
αποφεύγουν να επιλέξουν τμήματα τα οποία δεν μπορούν να συνδέσουν άμεσα
με κλασικά επαγγέλματα. Για παράδειγμα, το τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης
Θράκης το οποίο ωστόσο μπορεί να οδηγήσει στο επάγγελμα του κοινωνικού
λειτουργού ή το τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας & Επικοινωνίας
Αιγαίου που δίνει στους αποφοίτους του επαγγελματικά δικαιώματα
πληροφορικού κ.ά. Επίσης, νέοι κλάδοι-επαγγέλματα κρύβουν συχνά πολύ
θετικές προοπτικές όπως π.χ. η Ιατρική Πληροφορική, η Τηλεματική κ.λπ.
Χαρακτηριστικά αξίζει να αναφερθεί πως από τα 10 πλέον περιζήτητα
επαγγέλματα στις Η.Π.Α. το 2010 τα μισά δεν υπήρχαν ως επάγγελμα-κλάδοι
το 2004! (βλ. social media marketing).
5.
Η διεθνής διάσταση ενός πτυχίου-επαγγέλματος. Πλέον όλο και
περισσότεροι μαθητές και νέοι απόφοιτοι εξετάζουν το δεδομένο
απασχόλησής τους στο εξωτερικό. Εύλογα, εφόσον υπάρχει στην προοπτική
πλέον των μαθητών και η αγορά εργασίας σε άλλες χώρες, σπουδές και
εξειδικεύσεις πιο «παγκοσμιοποιημένες» ενδεχομένως να αποτελέσουν και
διαβατήριο στη μελλοντική αγορά εργασίας. Κλάδοι όπως μηχανικοί,
πληροφορικοί, βιοτεχνολόγοι κ.λπ. σε αντίθεση με επαγγέλματα που έχουν
πιο παραδοσιακό χαρακτήρα όπως για παράδειγμα οι φιλόλογοι ενδεχομένως
να αποτελούν πλέον και ένα πρόσθετο θέλγητρο για τον σχεδιασμό της
σταδιοδρομίας μας.
ΝΙΚΟΛΙΤΣΑ ΤΡΙΓΚΑ
